Wanneer is Allerheiligen? De feestdag Allerheiligen is een van de belangrijkste dagen in de liturgische kalender van de Katholieke Kerk en valt elk jaar op 1 november (in 2024 op een vrijdag). Het wordt ook wel het feest van de doden genoemd en is een belangrijke gebeurtenis die door veel religieuze gemeenschappen over de hele wereld wordt gevierd. Het is een tijd waarin we ons de heiligen en martelaren herinneren, die voorbeelden waren van een christelijk leven, en vooral onze dierbare overledenen. In dit artikel willen we nader ingaan op wat het feest van Allerheiligen inhoudt, zijn geschiedenis, zijn betekenis en de verschillende manieren waarop het over de hele wereld wordt gevierd.
Wat is Allerheiligen?
De feestdag Allerheiligen is een christelijke viering die gelovigen de gelegenheid biedt om niet alleen degenen te eren die officieel door de Kerk heilig zijn verklaard, maar ook degenen wier heiligheid alleen bij God bekend is. Het is een dag waarop katholieken de zielen van de overledenen herdenken en voor hen bidden, en vooral de heiligen eren als geestelijke gidsen en voorbeelden voor een vroom leven.
Geschiedenis en oorsprong van Allerheiligen
De wortels van de feestdag Allerheiligen gaan diep terug in de christelijke traditie van bidden voor de doden. De ontwikkeling en vestiging ervan was een geleidelijk proces dat zich over eeuwen heeft uitgestrekt. In de eerste eeuwen van het christendom werd het gevierd in het kader van de herdenking van martelaren. Oorspronkelijk werden de heiligen in verschillende regio’s op verschillende dagen vereerd, afhankelijk van de lokale tradities – sommigen op de verjaardag van hun martelaarschap, anderen op de dag van hun overlijden.
Het eerste bekende voorbeeld van een gezamenlijke viering van Allerheiligen was de Dag van de Martelaren, die in de vierde eeuw werd ingevoerd. Deze vieringen hadden echter geen vastgestelde datum en varieerden van regio tot regio. Paus Bonifatius IV wijdde in de zevende eeuw het Romeinse Pantheon in en maakte het tot een kerk ter ere van Allerheiligen, wat een belangrijke stap was in de ontwikkeling van het feest.
De uiteindelijke vaststelling van de feestdag Allerheiligen op 1 november wordt toegeschreven aan paus Gregorius III, die van 731 tot 741 na Christus regeerde. Hij gaf het feest de vorm die we nu kennen. Hij verplaatste het feest van mei naar 1 november, wat een symbolische betekenis had – de dag voor Allerzielen, 2 november, waarop gelovigen bidden voor de zielen van de overledenen.
De betekenis en het doel van Allerheiligen
De feestdag Allerheiligen heeft voor katholieken wereldwijd verschillende belangrijke betekenissen en doelen:
Eerbetoon aan de heiligen
Het belangrijkste doel van dit feest is het eren en bidden voor de heiligen, die als voorbeelden van een christelijk leven worden beschouwd. De heiligen worden gezien als geestelijke gidsen en voorspraak bij God.
Herdenking van de overledenen
De feestdag Allerheiligen biedt ook de gelegenheid om te bidden voor de zielen van de overledenen. In veel landen bezoeken mensen begraafplaatsen, steken kaarsen aan en leggen bloemen op de graven van hun dierbaren.
Eenheid van de kerk
Dit feest verenigt christenen in gebed en herdenking van degenen die redding hebben gevonden. Het benadrukt de gemeenschap van gelovigen op aarde en in de hemel.
Vieringen van Allerheiligen over de hele wereld
Hoe het feest wordt gevierd, Allerheiligen verschilt van regio tot regio en hangt af van lokale tradities, maar er zijn enkele gemeenschappelijke elementen te onderscheiden:
Polen
In Polen Allerheiligen is een dag waarop traditioneel begraafplaatsen en graven van overleden familieleden worden bezocht. Mensen steken kaarsen aan, leggen bloemen neer en bidden voor de zielen van hun voorouders. De begraafplaatsen veranderen in prachtig verlichte plekken en de viering van deze dag is een uiting van respect voor de doden.
Italië
In Italië Allerheiligen is een dag die door de hele familie wordt gevierd. Men bezoekt de graven van de overledenen, steekt kaarsen aan en legt bloemen neer. Het is een dag waarop samen zijn met familie bijzonder belangrijk is, en het bezoek aan de begraafplaats is een gelegenheid om elkaar te ontmoeten en te bidden.
Filipijnen
Op de Filipijnen is het feest van Allerheiligen wijdverbreid en gepaard met bezoeken aan begraafplaatsen. Mensen bereiden de graven van hun dierbaren voor, lezen gebeden en steken kaarsen aan. De vieringen op deze dag hebben ook folkloristische elementen, zoals het vertellen van spookverhalen en het doorbrengen van tijd in de buitenlucht met familie.
Mexico
In Mexico is de Día de los Muertos, de Dag van de Doden, een uniek en kleurrijk feest dat wordt gevierd van 31 oktober tot 2 november. Mensen maken "ofrendas" met voedsel, drank, foto’s van de overledenen en voorwerpen die de overledenen symboliseren. De begraafplaatsen worden versierd met bloemen en lichten, en de festiviteiten omvatten muziek, dans en traditionele gerechten.
Verenigde Staten
In de Verenigde Staten wordt het feest van Allerheiligen gevierd door christenen die begraafplaatsen bezoeken, bidden en de mis bijwonen. De vieringen zijn echter niet zo nauw verbonden met folkloristische tradities als in sommige andere landen.
Samenvatting
De feestdag Allerheiligen, die op 1 november wordt gevierd, is een van de belangrijkste feestdagen in de liturgische kalender van de Katholieke Kerk. Het is een dag waarop gelovigen de heiligen eren en bidden voor de zielen van de overledenen. De viering van deze feestdag kent een lange geschiedenis, die teruggaat tot de eerste eeuwen van het christendom, en heeft zich in de loop van de eeuwen ontwikkeld tot de vorm die we vandaag kennen.
Ongeacht hoe het gevierd wordt, blijft het feest van Allerheiligen een belangrijk moment in het leven van christenen, dat hen bijeenbrengt voor gebed, dankbaarheid en reflectie op geestelijke waarden.
Zie ook: